แสงสะท้อนของพระอาทิตย์กอดเกี่ยวอยู่กับน้ำ 

จังหวะกระเพื่อมทำให้เกิดประกายระยิบระยับ

ภาพธรรมชาติที่ทำให้เราไม่อาจละสายตา

มาพร้อมกับเสียงสายธารอันนุ่มนวล

ยามใดที่เราได้จ้องมองไปยังผืนน้ำ

หลายครั้งก็ทำให้เรารู้สึกสงบใจ

ปัญหาที่แบกเอาไว้ก็คล้ายจะปลดเปลื้องออกจากความคิดชั่วขณะ

น้ำมีสรรพคุณหลายอย่างที่ช่วยเยียวยาทั้งร่างกายและจิตใจ

ข้อแรก–การเคลื่อนไหวของสายธารทำให้จิตใจเรานิ่งขึ้น

แคทเธอรีน เคลลี่ นักวิจัยชาวไอริช กล่าวว่า น้ำมีคุณสมบัติในการทำสมาธิ 

ไม่ว่าจังหวะน้ำจะเป็นแบบไหน แต่คุณกำลังได้มองดูบางสิ่งบางอย่างด้วยความตั้งใจ

ลองนึกภาพคุณกำลังจับจังหวะเคลื่อนไหวของทะเลยามเข้าหาฝั่ง เมื่อแรงผลักของมหาสมุทรทำงานอย่างแข็งขันจากห้วงความลึก จากนั้นค่อยๆ ม้วนตัวเข้าหาฝั่ง หรือเมื่อแรงอ่อนๆ กระทบกับพื้นทรายตื้นๆ ทำให้ฟองอากาศกระจายตัวบนทราย 

การจดจ่ออยู่กับการเคลื่อนที่ของสายธารจึงเป็นกระบวนการที่เราได้ออกจากห้วงความวิตกกังวล พร้อมกับตกตะกอนความคิดไปด้วย เมื่อมองในเชิงปรัชญา ระหว่างที่นั่งมองทะเลหรือผืนน้ำท่ามกลางปัญหาที่ต้องเผชิญ คุณจะพบว่า สายธารตรงหน้าไม่ได้คะยั้นคะยอให้เราตอบปัญหาชีวิตให้เร็วที่สุด แต่ต้องการให้เราอยู่กับปัจจุบันมากที่สุด

แมทธิว ไวท์ นักจิตวิทยาสิ่งแวดล้อม ยืนยันว่า ในยามที่มนุษย์ครุ่นคิดหรือจดจ่ออยู่กับความคิดเชิงลบเกี่ยวกับความทุกข์ หากพวกเขาไปเดินเล่นใกล้แหล่งน้ำ มันช่วยให้เราเปลี่ยนผ่านความคิดไปหาสิ่งแวดล้อม ทำให้เรามองเห็นชีวิตในมุมมองใหม่ๆ มากขึ้น

นั่นคือเหตุผลที่เมื่อเรามองเห็นความยิ่งใหญ่ของทะเลก็ทำให้รู้ว่า ปัญหาที่เราเจอนั้นเล็กจ้อยเพียงใด หากคลื่นทะเลยังมีขึ้น-ลงชีวิตของเราก็เป็นเช่นนั้น มีวันที่คลื่นแรงปะทะกับโขดหินบนฝั่ง มีวันที่คลื่นเบาหวิวเคลื่อนตัวเข้าหาทรายอย่างใจเย็น

สรรพคุณเยียวยาใจข้อที่สอง คือ การได้ฟัง ‘เสียง’ เคลื่อนไหวของน้ำช่วยสร้างความผ่อนคลายให้เรา

ไม่ว่าจะเป็นเสียงคลื่น เสียงน้ำค่อยๆ ไหลลงจากที่สูง เสียงสายธารในแม่น้ำ สิ่งเหล่านี้จัดอยู่ในประเภท ‘เสียงสีชมพู’ หรือเสียงที่ไม่มีความซับซ้อน มอบความนุ่มนวลและผ่อนคลาย นักวิทยาศาสตร์ค้นพบว่า เสียงสีชมพูช่วยให้เรานอนหลับได้ดีขึ้น เพราะช่วยลดกิจกรรมของคลื่นสมอง 

ประการสำคัญคือ หากเราได้เอาตัวจุ่มลงน้ำ ดำผุดดำว่ายเพื่อให้ร่างกายได้สัมผัสกับมัน น้ำจะช่วยผ่อนคลายความวิตกกังวล ความเครียด ความดันโลหิต และปลอบโยน เพราะระดับคาเทโคลามีน ฮอร์โมนที่ทำหน้าที่ตอบสนองต่อการสู้หรือหนี ซึ่งผลิตขึ้นมาจากต่อมหมวกไตเมื่อมนุษย์เครียด และทำให้ความดันโลหิต อัตราการเต้นของหัวใจ และอัตราการหายใจสูงขึ้น แต่เมื่อคุณแช่อยู่ในน้ำ ร่างกายของคุณจะส่งสัญญาณเพื่อเปลี่ยนสมดุลของคาเทโคลามีนให้ลดลงในระดับที่ใกล้เคียงกับการนั่งสมาธิหรือพักผ่อน

ส่วนงานศึกษาของแมทธิว ไวท์ อาจารย์อาวุโสแห่งมหาวิทยาลัยเอ็กเซเตอร์และนักจิตวิทยาสิ่งแวดล้อมแห่ง BlueHealth ยังค้นพบว่า สิ่งแวดล้อมของแหล่งน้ำยังกระตุ้นให้เราออกกำลังกายมากขึ้น ซึ่งไม่ใช่แค่กีฬาทางน้ำแต่ยังรวมถึงการเดินและขี่จักรยาน อีกทั้งมลพิษรอบแหล่งน้ำก็น้อยกว่า ทำให้คนอยากออกจากบ้านมารับแสงแดดและเจอบรรยากาศธรรมชาติมากขึ้น 

แม้ว่าการเข้าถึงสถานที่ท่องเที่ยวอย่างทะเล หรือการไปเยือนแหล่งน้ำก็ยังเป็นข้อจำกัดสำหรับคนบางกลุ่ม แต่งานศึกษาในปี 2010 โดย แมทธิว ไวท์ พบว่า เพียงแค่มีน้ำพุ บ่อน้ำเล็กๆ หรือการได้เห็นภาพ ‘น้ำ’ ก็ทำให้คนได้รับอารมณ์เชิงบวก อีกทั้งการได้ยิน ‘เสียงประกอบ’ ของน้ำ หรือแสงบนน้ำก็มีผลต่อการฟื้นฟูเช่นกัน กล่าวอย่างเข้าใจง่ายคือ การมีแหล่งน้ำ-ไม่ว่าเล็กแค่ไหน-ก็ยังดีกว่าไม่มีเลย

ถึงอย่างนั้น การรักษาแหล่งน้ำตามธรรมชาติก็ยังเป็นสิ่งสำคัญอยู่ดี ยิ่งมีข้อพิสูจน์ที่ว่าน้ำมีส่วนสำคัญในการเยียวยาจิตใจเรา การรักษาธรรมชาติให้คงอยู่ได้ในระยะยาวคือการ ‘รักษาทุนทางธรรมชาติ’ ของมนุษย์ แหล่งน้ำไม่ได้เป็นเพียงทรัพยากรของใครคนใดคนหนึ่ง และไม่ควรถูกทำลายเพียงเพื่อ ‘การเติบโตและการพัฒนา’ ของเมืองเท่านั้น แหล่งน้ำควรได้รับการปกป้อง รักษา และดูแล

เพราะความเป็นอยู่ที่ดีของน้ำคือความเป็นอยู่ที่ดีของเราเช่นกัน