‘นิติบุคคลแม่น้ำ’ แนวทางอนุรักษ์แม่น้ำวังกานุยในนิวซีแลนด์ กับการปรับใช้ในบริบทประเทศไทย

Summary

• ปี 2017 รัฐบาลนิวซีแลนด์เห็นชอบกฎหมายรับรองสถานะแม่น้ำวังกานุยให้เป็น ‘นิติบุคคล’ มีสิทธิ อำนาจ หน้าที่ ความรับผิดชอบเสมือนบุคคลตามกฎหมาย เป็นประเทศแรก โดยมี ‘ผู้แทนแม่น้ำ’ ทำหน้าที่เป็นปากเป็นเสียงแทน
• แนวคิดนี้เป็นอีกหนึ่งความหวังของการอนุรักษ์แม่น้ำด้วยวิธีการใหม่ๆ โดยการให้สิทธิแก่ธรรมชาติ และการกำหนดให้แม่น้ำเป็นนิติบุคคล เพื่อใช้แก้ปัญหาความเสื่อมโทรมของแม่น้ำสายสำคัญที่หล่อเลี้ยงระบบนิเวศและผู้คน
• แม้บริบทและระบบกฎหมายของประเทศไทยจะแตกต่างไปจากนิวซีแลนด์ แต่ ชินดนัย วรมณีรัตน์ ก็มองเห็นทางออกในการนำแนวทางดังกล่าวมาปรับใช้ในการอนุรักษ์แม่น้ำของประเทศไทย และเขาได้นำเสนอผ่านวิทยานิพนธ์ ‘มาตรการการส่งเสริมการอนุรักษ์แม่น้ำในประเทศไทย ตามแนวคิดการให้สิทธิแก่ธรรมชาติ: ศึกษากรณีการกำหนดให้แม่น้ำเป็นนิติบุคคลของประเทศนิวซีแลนด์’ เอาไว้อย่างน่าสนใจ โดยเฉพาะกรณีที่แม่น้ำเกิดมลพิษเข้าขั้นรุนแรง และเป็นวิกฤตการณ์ที่ต้องดำเนินการแก้ปัญหาอย่างเร่งด่วน