การเรียนระดับอุดมศึกษาควรฟรีหรือไม่? คำถามเชิงจริยธรรมและเศรษฐศาสตร์

Summary

• แคมเปญ #ล้างหนี้กยศ ล่ารายชื่อประชาชนเพื่อยื่นแก้ไขกฎหมายกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) ให้รัฐบาลเข้ามาเป็นลูกหนี้แทนผู้กู้ หลังสำเร็จการศึกษา 2 ปี ที่เสนอโดยศูนย์วิจัยรัฐสวัสดิการ กลายเป็นประเด็นร้อนที่ทำให้เกิดข้อถกเถียงมากมาย
• แคมเปญ #ล้างหนี้กยศ มาพร้อมแคมเปญที่ใหญ่กว่านั้น คือ #เรียนฟรีมีเงินเดือน ผู้ที่สนับสนุนแคมเปญนี้หลายคนมองว่า การศึกษาระดับอุดมศึกษาควรเป็น ‘สวัสดิการขั้นพื้นฐาน’ ที่รัฐจัดหาให้กับประชาชน ส่วนผู้ที่ต่อต้านหลายคนก็เชื่อเช่นนั้นเหมือนกัน แต่มองว่า ‘ตอนนี้ยังทำไม่ได้’ ตราบใดที่ยังไม่มีการปฏิรูประบบภาษีอย่างจริงจังเพื่อรองรับรัฐสวัสดิการเต็มรูปแบบ
• บทความชิ้นนี้เสนอคำถามพื้นฐานเชิงจริยธรรมและเศรษฐศาสตร์ 4 ข้อ เกี่ยวกับแนวคิด ‘อุดมศึกษาฟรี’ ที่ควรต้องถกเถียงอภิปรายกันอย่างกว้างขวาง รวมถึงทำงานวิจัยที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน ก่อนจะหาฉันทามติว่าเราควรจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาแบบไหน อย่างไร เพื่อขยายโอกาสทางการศึกษา ลดความเหลื่อมล้ำด้านการศึกษา และยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยอย่างมีประสิทธิผล