การเมืองเรื่องการผลักดัน ‘กฎหมายส่งเสริมและคุ้มครองแรงงานนอกระบบ’ ฉบับใหม่

Summary

• ‘แรงงานนอกระบบ’ หรือ ‘แรงงานอิสระ’ ถือว่าเป็นกลุ่มคนที่มีความสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย เนื่องจากเป็นแรงงานกลุ่มใหญ่และหลากหลายที่สุดในประเทศ ซึ่งอยู่ในทุกกลุ่มอายุ และเกือบทุกกลุ่มอาชีพ โดยในปัจจุบัน ไทยมีแรงงานนอกระบบ 19.6 ล้านคน หรือคิดเป็น 52 เปอร์เซ็นต์ จากจำนวนผู้มีงานทำทั้งหมด 37.7 ล้านคน
• แรงงานนอกระบบต้องเผชิญกับปัญหามากมาย และกฎหมายคุ้มครองแรงงานนอกระบบที่มีอยู่ก็ยังไม่เพียงพอ เพราะยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างจริงจัง และยังมีแรงงานนอกระบบอีกหลายกลุ่มที่ยังไม่มีกฎหมายคุ้มครอง จึงมีการพยายามผลักดันกฎหมายส่งเสริมและคุ้มครองแรงงานอิสระฉบับใหม่ จากขบวนการแรงงาน กลุ่มแรงงานนอกระบบ และภาคประชาสังคม อยู่เนืองๆ
• ‘ร่าง พ.ร.บ. ส่งเสริมและคุ้มครองแรงงานอิสระ พ.ศ. ....’ ถือเป็นการผลักดันครั้งล่าสุด โดยเริ่มกระบวนการมาตั้งแต่กลางปี 2563 ผ่าน รมว.แรงงานมาสองคน ซึ่งร่างกฎหมายฉบับนี้ ได้พยายามให้คำนิยามใหม่ๆ ในกฎหมายแรงงานไทย เช่น ให้สิทธิในการรวมตัวกันของแรงงานอิสระขั้นต่ำ 5 คน สามารถเสนอความเห็น ข้อเรียกร้อง เจรจา และทำความตกลงกับผู้จ้างงานได้ เป็นต้น
• ปัจจุบัน ร่างกฎหมายฉบับนี้ยังไม่เข้าสู่การพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎร จึงมีความเป็นไปได้สูงว่าจะไม่สามารถตราเป็นกฎหมายได้ทันในรัฐบาลนี้ และหลังการเลือกตั้ง 2566 แต่ละพรรคก็หวังที่จะได้โควตากระทรวงแรงงานเพื่อสนองนโยบายต่อกลุ่มแรงงานนอกระบบ ซึ่งหมายความว่ากระบวนการร่างกฎหมายส่งเสริมและคุ้มครองแรงงานนอกระบบฉบับใหม่ อาจจะต้องกลับมานับหนึ่งอีกครั้ง และถูกกำหนดทิศทางตามนโยบายของพรรคการเมืองที่ได้โควตากระทรวงแรงงาน