ทำประชามติร่างรัฐธรรมนูญใหม่ โจทย์ใหญ่ข้ามปี 2566 ของรัฐบาลและประชาชน

Summary

• ภายหลังคณะกรรมการศึกษาแนวทางทำประชามติฯ ของรัฐบาล มีข้อสรุปแล้วว่า จะทำประชามติทั้งสิ้น 3 ครั้ง โดยครั้งแรกจะทำประชามติภายใต้คำถามว่า “ท่านเห็นชอบหรือไม่ให้มีการทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่โดยไม่แก้ไข หมวด 1 บททั่วไป หมวด 2 พระมหากษัตริย์” ทำให้โจทย์ใหญ่ข้ามปี 2566 คือ การทำประชามติเพื่อร่างรัฐธรรมนูญ
• ตลอดระยะเวลากว่า 106 วัน ที่รัฐบาลใช้ไปกับการหาข้อสรุปแนวทางการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ มีข้อเสนอจากทั้งภาคประชาชนและพรรคฝ่ายค้านให้ทำประชามติที่ครอบคลุมกระบวนการที่เป็นประชาธิปไตย เพื่อใช้เป็นกรอบในการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ที่เป็นประชาธิปไตย หรืออย่างน้อยที่สุด ควรเป็นคำถามที่เปิดกว้าง โอบรับทุกความเห็นต่างเพื่อให้ก้าวแรกของการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่สามารถเดินไปได้ แต่กลับไม่ได้ถูกพูดถึง
• เมื่อการตั้งคำถามประชามติของรัฐบาลมีเงื่อนไขที่ขัดแย้งกับคนที่เห็นต่าง จึงมีความห่วงกังวลว่า การเขียนรัฐธรรมนูญใหม่จะสะดุดตั้งแต่การทำประชามติครั้งแรก เนื่องจากการทำประชามติต้องอาศัยเสียงข้างมากถึงสองชั้น (double majority) จึงจะถือว่าผ่านเกณฑ์การทำประชามติ