เมื่อเสรีภาพการอ่านถูกท้าทาย สัปดาห์หนังสือต้องห้าม 2024 ห้องสมุดสหรัฐฯ​ แบนหนังสือเพิ่มขึ้น 3 เท่า

ที่สหรัฐอเมริกา มีการจัดงานสัปดาห์หนังสือต้องห้ามทุกปีตั้งแต่ปี 1982 โดยสมาคมห้องสมุดสหรัฐอเมริกา (American Library Association: ALA) เพื่อส่งเสริมเสรีภาพในการอ่าน ปีนี้จัดขึ้นภายใต้แนวคิด ‘อิสระระหว่างบรรทัด’ (Freedom Between the Lines) ซึ่ง ซินดี ฮอห์น ประธาน ALA กล่าวว่า เป็นการสังเกตการณ์เสรีภาพในหน้าหนังสือ และปกป้องเสรีภาพจากการปิดกั้นหรือเซนเซอร์ โดยงานจัดขึ้นระหว่าง 22-28 กันยายน 2024 

กับประเด็นเสรีภาพทางการอ่าน มีการเปิดเผยว่าโรงเรียนรัฐบาลในสหรัฐอเมริกาแบนหนังสือมากกว่า 10,000 เล่ม ระหว่างปีการศึกษา 2023-2024

การเก็บข้อมูลของ PEN America องค์กรรณรงค์เสรีภาพในการแสดงออก เก็บข้อมูลหนังสือที่ถูกแบนทั่วประเทศ พบว่า เมื่อเทียบกับปีการศึกษา 2022-2023 ซึ่งมีบันทึกไว้ว่า มีหนังสือถูกแบน 3,362 เล่ม ปีนี้หนังสือที่ถูกแบนในโรงเรียนสังกัดรัฐเพิ่มจากเดิม 3 เท่า เป็นกว่า 10,000 เล่ม

ซูซานน์ ทริเมล ที่ปรึกษาอาวุโสด้านการสื่อสารของ PEN America กล่าวว่า ได้ติดตามการแบนหนังสือจากบันทึกการประชุมกรรมการโรงเรียน ข่าวท้องถิ่น และรายงานจากองค์กรเครือข่ายทั่วประเทศ โดยนับเฉพาะหนังสือที่ถูกแบน ซึ่งถูกถอดออกจากโรงเรียนหรือห้องสมุด การจำกัดการเข้าถึงหนังสือทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะนานแค่ไหนก็ถือว่าจำกัดเสรีภาพในการพูดและการแสดงออก

ขณะที่รายงานของ ALA รวบรวมจากรายชื่อหนังสือที่ถูกร้องเรียน (challenged book) ของห้องสมุด และเปิดเผยข้อมูลใหม่ว่า จากการที่สมาคมพยายามติดตามการเซนเซอร์หนังสือและเอกสารต่างๆ ในโรงเรียนของรัฐ และห้องสมุดในสถาบันการศึกษา พบความพยายามเซนเซอร์ทรัพยากรของห้องสมุด 414 ครั้ง หนังสือ 1,128 เล่มในช่วง 8 เดือนแรกของปี 2024 แม้ตัวเลขจะลดลงจาก 695 ครั้งเมื่อปีที่แล้ว แต่ ALA ตั้งข้อสังเกตว่า จำนวนครั้งของการพยายามเซนเซอร์หนังสือเพิ่มขึ้นจากก่อนหน้าปี 2020 อย่างมาก

ALA นิยามหนังสือที่ถูกร้องเรียนว่า เป็นการเขียนคำร้องยื่นต่อห้องสมุดหรือโรงเรียนอย่างเป็นทางการ ให้ถอดหนังสือเล่มนั้นๆ ออกเพราะเนื้อหาไม่เหมาะสม โดยเก็บข้อมูลหนังสือเล่มนั้นๆ จากทั้งข่าวและรายงานจากบุคลากรห้องสมุด ซึ่งความพยายามจะจำกัดการเข้าถึงหนังสือหรือเอกสารมาจากการต่อต้านของบุคคลหรือกลุ่มบุคคล ทั้งนี้ ALA ไม่ได้ระบุว่า ที่สุดแล้วมีหนังสือที่ถูกถอดออกกี่เล่ม  

ทั้งนี้ ก่อนหนังสือจะถูกแบนหรือจำกัดการเข้าถึงตามข้อกำหนดของสมาคมห้องสมุดอเมริกัน จะต้องมีการร้องเรียนก่อน จากนั้นจึงถูกถอดออกจากห้องเรียนหรือห้องสมุดเพื่อการตรวจสอบ ซึ่งบางครั้งก็ไม่มีกำหนดว่าจะนำกลับมาเมื่อไหร่

ข้อค้นพบเบื้องต้นจากทั้งสององค์กรสะท้อนให้เห็นการแบนหนังสือว่า เป็นแนวโน้มเดียวกับปีก่อนหน้า ซึ่งหนังสือที่ถูกเพ่งเล็งร้องเรียนมักเขียนโดยบุคคลผิวดำ กลุ่ม LGBTQ+ และผู้หญิง นอกจากนี้จำนวนหนังสือที่บรรยายการข่มขืนหรือล่วงละเมิดทางเพศก็เพิ่มขึ้นด้วย

จากข้อมูลของ ALA หนังสือที่ถูกร้องเรียนมากที่สุดของปี 2023 ใน 10 อันดับแรกคือ 

1. Genderqueer: A Memoir โดย ไมมา โคบาเบ ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับ LGBTQIA+ และมีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน

2. All Boys are not Blue โดย จอร์จ เอ็ม. จอห์นสัน ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับ LGBTQIA+ และมีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน

3. This Book is Gay โดย จูโน ดอว์สัน ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับ LGBTQIA+ และมีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน

4. The Perks of Being a Wallflower โดย สตีเฟน ชบอสกี ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน เกี่ยวข้องกับ LGBTQIA+ การข่มขืน ยาเสพติด และใช้คำหยาบคาย

5. Flamer โดย ไมค์ คูราโต ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับ LGBTQIA+ และมีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน

6. The Bluest Eye โดย โทนี มอร์ริสัน ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเกี่ยวกับการข่มขืน ร่วมประเวณีกับญาติ 

7. Me and Earl and the Dying Girl โดย เจสซี แอนดรูว์ ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน และมีการใช้คำหยาบคาย

8. Tricks โดย เอลเลน ฮอปกินส์ ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน ยาเสพติด การข่มขืน และLGBTQIA+

9. Let's Talk About It: The Teen's Guide to Sex, Relationships, and Being a Human โดย เอริกา โมน และ แมทธิว โนแลน ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับ LGBTQIA+ และมีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน

10. Sold โดย แพทริเซีย แม็คคอร์มิค ถูกร้องเรียนว่ามีเนื้อหาเรื่องเพศอย่างชัดเจน และการข่มขืน

รายงานของ PEN America ระบุว่า แรงกดดันสำคัญสองอย่างที่นำมาสู่การเคลื่อนไหวให้แบนหนังสือ ได้แก่ กฎหมายของรัฐนั้น และอิทธิพลของกลุ่มที่อ้างสิทธิของพ่อแม่ที่เรียกร้องให้มีการเซนเซอร์หนังสือ เนื่องจากกฎหมายท้องถิ่นเอื้อให้ถอดหนังสือออกจากโรงเรียนง่ายขึ้น เพราะไม่มีกระบวนการตรวจสอบ

หนึ่งในผู้ร้องเรียนเช่น Moms For Liberty กลุ่มผู้ปกครองนักรณรงค์ที่ทรงอิทธิพลโพสต์ข้อความบน X สัปดาห์นี้ว่า การเลือกหนังสือให้เหมาะสมกับวัยไม่ใช่การห้าม โรงเรียนมีหน้าที่รับผิดชอบในการเก็บสื่อลามกและอนาจารออกจากมือเด็กๆ พวกเขากำลังดำเนินการภายในชุมชนของตนเอง เพื่อให้แน่ใจว่าหนังสือในโรงเรียนของรัฐเหมาะสมกับวัยของเด็กๆ ทุกคน

ในบรรดาหนังสือมากกว่า 10,000 เล่มที่ถูกแบน มีประมาณ 8,000 เล่ม ที่บันทึกว่ามาจากรัฐฟลอริดาและไอโอวา โดยรัฐไอโอวาเป็นพื้นที่ของพรรครีพับลิกันที่ผ่านกฎหมายบังคับให้โรงเรียนต้องเอาหนังสือที่บรรยายเนื้อหาทางเพศออก และห้ามการเรียนการสอนเกี่ยวกับ LGBTQ+ ในปี 2023 สื่อมวลชนรายงานว่า โรงเรียนทั้งหมด 325 แห่งในรัฐไอโอวา ถอดหนังสือออกเกือบ 3,400 เล่ม ก่อนที่รัฐบาลกลางมีคำสั่งยับยั้งกฎหมายนี้ในเดือนธันวาคม 2023

เช่นเดียวกับที่รัฐฟลอริดา กฎหมายนี้ออกในปี 2023 แบนหนังสือหรือเอกสารที่มีเนื้อหาส่อทางเพศ ซึ่งในรัฐฟลอริดามีหนังสือที่ถูกยื่นให้ถอดเกือบ 2,700 เล่ม ซึ่งมากกว่าทุกรัฐ แต่โรงเรียนในรัฐต้องเผชิญกับการฟ้องร้องอันเนื่องมาจากละเมิดรัฐธรรมนูญ

อ้างอิง: USA Today, AP News, Washington Post, American Library Association