ทำความเข้าใจสิ่งที่ตกหล่นไประหว่างทาง และเรื่องที่ยังต้อง ‘ไปต่อ’ หลังมีกฎหมาย พ.ร.บ.ชาติพันธุ์ฯ

Summary

• 6 สิงหาคม 2568 ที่ประชุมสภาฯ มีมติเห็นชอบร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองและส่งเสริมวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ หรือ พ.ร.บ.ชาติพันธุ์ฯ
• มีอย่างน้อย 3 เรื่องที่ต้องผลักดันต่อ เพื่อให้พี่น้องชาติพันธุ์ถูกโอบรับอย่างแท้จริง
• การนิยามคำว่า ‘กลุ่มชาติพันธุ์’ ให้หมายถึง ‘ชาวไทยที่ตั้งถิ่นฐานเป็นกลุ่ม…’ เมื่อใช้คำว่า ‘ชาวไทย’ หากตีความตามตัวอักษรก็จะมีนัยว่าคุ้มครองเฉพาะกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีฐานะเป็นพลเมืองไทย หรือคนที่มีบัตรประชาชนเท่านั้น ซึ่งจะมีผู้ที่หล่นหายไปจำนวนมาก
• ใน พ.ร.บ. มีการเพิ่มหน่วยงานอีกจำนวนมาก เข้ามาในสัดส่วนของกรรมการคุ้มครองและส่งเสริมวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ โดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน ดังนั้น อาจยังต้องจับตาต่อไปว่าการเพิ่มหน่วยงานเข้ามาจะช่วยให้เกิดการบูรณาการหรือสร้างข้อจำกัดการทำงานในอนาคต
• การกำหนด ‘พื้นที่คุ้มครอง’ หัวใจสำคัญของ พ.ร.บ.ชาติพันธุ์ฯ ถูกตัดหลักการสำคัญออกไปหลายหลักการ และแม้ว่ากฎหมายจะอนุญาตให้มีพื้นที่คุ้มครองจริง แต่ต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไขที่ว่า ต้องสอดคล้องกับ ‘กฎหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง’