‘ราชวงศ์และการสมรสเท่าเทียม’ ความก้าวหน้าทางเพศอีกขั้นของเนเธอร์แลนด์
LATEST
เนเธอร์แลนด์ นับเป็นประเทศที่เปิดกว้างทางเพศมากที่สุดประเทศหนึ่ง เห็นได้จากการผลักดันกฎหมายสมรสเพศเดียวกันได้สำเร็จเป็นชาติแรกในโลกเมื่อปี 2001 เกิดการแก้กฎหมายรับบุตรบุญธรรมที่ไม่จำกัดแค่คู่สมรสชายหญิง หรือการยกเลิกคำระบุเพศในเอกสารราชการ เพื่อลดการคุกคาม และเลือกปฏิบัติกับกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ (LGBTQ+) และแสดงการยอมรับตัวตนของบุคคล โดยทั้งหมดเกิดจากการผลักดันร่วมกันทั้งประชาชน เอกชน สื่อมวลชน และรัฐบาล
แม้ความก้าวหน้าทางเพศของเนเธอร์แลนด์จะไปไกลกว่าหลายที่ แต่สิทธิทั้งหลายทั้งปวงคือสิ่งที่ประชาชนเป็นผู้ได้รับ และไม่ได้มีการประกาศชัดเจนว่าการเปิดกว้างทางเพศจะครอบคลุมไปยังเหล่าสมาชิกราชวงศ์ของเนเธอร์แลนด์หรือไม่
เนเธอร์แลนด์ยังคงการปกครองระบอบประชาธิปไตยแบบรัฐสภา ที่มีพระมหากษัตริย์ หรือราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ (Constitutional Monarchy) เรื่องภายในของวังอาจเป็นงานของสำนักราชวัง แต่เมื่อราชวงศ์อยู่ใต้รัฐธรรมนูญ เรื่องการสมรส โดยเฉพาะสมาชิกราชวงศ์ระดับสูงที่ส่งผลต่อการสืบราชสมบัติ จะต้องผ่านการเห็นชอบจากสภาเสียก่อน
กฎหมายสมรสเท่าเทียมครอบคลุมถึงเชื้อพระวงศ์ระดับสูงหรือไม่?
เมื่อขึ้นชื่อว่าราชวงศ์ ย่อมมีกฎยิบย่อยมากมายที่จะกำหนดว่าอะไรทำได้ หรืออะไรทำไม่ได้ รวมถึงถูกสื่อมวลชนกับประชาชนจับจ้องอยู่เสมอ จึงทำให้ก่อนหน้านี้ ผู้คนได้เห็นข่าวเชื้อพระวงศ์หลายคนสละฐานันดรศักดิ์เพื่อแต่งงานโดยไม่ต้องให้สภาเข้ามามีส่วนร่วมในการพิจารณาว่าจะแต่งงานได้หรือไม่ได้
ประเด็นความหลากหลายทางเพศจึงถูกพูดถึงอีกครั้ง เมื่อนักเขียนคนหนึ่งเขียนหนังสือชื่อ ‘Amalia, Duty Calls’ โดยเนื้อหาบางส่วนในหนังสือเอ่ยถึงกฎหมายทางเพศต่างๆ ที่เอื้อต่อประชาชน แต่อาจไม่ครอบคลุมต่อสมาชิกราชวงศ์ระดับสูง ส่งผลให้ชาวเนเธอร์แลนด์พากันตั้งคำถามต่อรัฐบาลว่า กฎหมายสมรสเท่าเทียมที่ใช้อยู่จะครอบคลุมถึงสมาชิกราชวงศ์ด้วยหรือไม่ และถ้าคำตอบคือ “ไม่” กฎเกณฑ์ที่ใช้กับสมาชิกราชวงศ์อาจไม่สอดคล้องกับค่านิยมในโลกปัจจุบัน
มาร์ก รุตเตอร์ (Mark Rutte) นายกรัฐมนตรีเนเธอร์แลนด์ ได้ออกมาชี้แจงประเด็นดังกล่าวกับสาธารณชนว่า “สมาชิกราชวงศ์สามารถแต่งงานกับเพศใดก็ได้ โดยไม่ต้องสละสิทธิ์ในการขึ้นครองราชย์ แม้สมาชิกราชวงศ์พระองค์นั้นจะเป็นมกุฎราชกุมารีก็ตาม”
อย่างไรก็ตาม คำตอบของนายกฯ รุตเตอร์ เป็นเพียงการกล่าวถึงสถานการณ์ ‘สมมติ’ เท่านั้น ไม่ได้หมายความว่ารัชทายาทองค์ปัจจุบันมีความประสงค์จะอภิเษกสมรสกับบุคคลที่มีเพศเดียวกับพระองค์เอง หรือไม่ได้หมายความว่าจะเกิดงานอภิเษกสมรสในเร็วๆ นี้
กษัตริย์พระองค์ปัจจุบันของเนเธอร์แลนด์ คือ สมเด็จพระราชาธิบดีวิลเลม-อเล็กซานเดอร์ (King Willem-Alexander) ส่วนผู้มียศเป็นมกุฎราชกุมารีที่สืบทอดบัลลังก์คือ เจ้าหญิงแคธารินา-อามาเลีย (Catharina-Amalia) พระราชธิดาองค์โตที่มีพระชนมายุ 17 พรรษา ซึ่งประชาชนแทบไม่ค่อยรู้เกี่ยวกับชีวิตส่วนพระองค์เท่าไร และเมื่อประเด็นการสมรสกับเพศใดก็ได้ถูกพูดถึงโดยรัฐบาล พระองค์ก็ยังไม่ได้ออกมาแสดงความคิดเห็นต่อเรื่องนี้
‘การสืบสันตติวงศ์’ ปัญหาที่ยังต้องร่วมกันหาทางแก้ไข
เมื่อคำถามแรกได้รับการตอบ คำถามต่อๆ ไป ก็ยังคงเกิดขึ้นมาไม่ขาดสาย สิ่งที่แสดงความกังวลใจต่อเหล่ารอยัลลิสต์มากที่สุดเกี่ยวกับการที่รัฐบาลอนุญาตให้มกุฎราชกุมารี หรือมกุฎราชกุมาร อภิเษกสมรสกับคนเพศเดียวกันได้ คือ ประเด็นเรื่องลำดับการสืบสันตติวงศ์ และการมีทายาทสืบราชสกุล
หากอนาคตกษัตริย์แต่งงานกับเพศเดียวกันจริง แล้วไม่มีทายาท ราชวงศ์จะเป็นอย่างไรต่อ จะเกิดการเปลี่ยนสายสกุล หากรับบุตรบุญธรรม หรือการอุ้มบุญ ก็จะเกิดมาปัญหาตามมาเรื่องการอ้างสิทธิจากบุคคลภายนอกหรือไม่ โดยคำถามเหล่านี้ นายกรัฐมนตรีเนเธอร์แลนด์ก็ยังหาคำตอบที่ชัดเจนไม่ได้
นายกรัฐมนตรีตอบเพียงแค่ว่า “นับเป็นประเด็นที่ซับซ้อน เนื่องด้วยรัฐธรรมนูญของเนเธอร์แลนด์ระบุไว้ชัดเจนว่า ผู้จะดำรงตำแหน่งกษัตริย์ หรือราชินี จะสืบทอดด้วยทายาทที่ชอบด้วยกฎหมาย” ก่อนตบท้ายอีกครั้งว่าการพูดคุยครั้งนี้เป็นการตอบคำถามในกรณีสมมุติ เป็นเพียงแค่ทฤษฎี อย่าเพิ่งวิตกกังวลในตอนนี้จะดีกว่า
ไม่บ่อยนักที่ประเด็นความหลากหลายทางเพศจะถูกพูดถึงต่อสมาชิกราชวงศ์ ไม่ใช่เฉพาะแค่เนเธอร์แลนด์ แต่เป็นทั่วโลก มีรายงานว่า ในอดีตราชวงศ์ส่วนใหญ่มักซ่อนเรื่องรสนิยมทางเพศที่ไม่ตรงตามกรอบจารีตเอาไว้ เนื่องจากกลัวที่จะถูกปลดออกจากฐานันดร หรือไม่ได้รับการยอมรับ
แต่ตัวอย่างสมาชิกราชวงศ์ที่ออกมาเปิดตัวว่า รักคนเพศเดียวกันก็พอจะมีให้เห็นอยู่บ้าน เช่น ลอร์ด ไอวาร์ เมานต์แบตเทน (Lord Ivar Mountbatten) ลูกพี่ลูกน้องของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักร ที่ออกมากล่าวถึงรสนิยมทางเพศตัวเองในปี 2006 นับเป็นสมาชิกราชวงศ์พระองค์แรกของอังกฤษ ที่แต่งงานกับคู่รักเพศเดียวกัน แต่กรณีของเขาไม่ใช่เกย์คนแรกในประวัติศาสตร์ราชวงศ์อังกฤษอย่างแน่นอน
เจ้าชายมานเวนทรา สิงห์ โกฮิล (Prince Manvendra Singh Gohil) มกุฎราชกุมารแห่งนครไพพลา รัชคุชราต ในประเทศอินเดีย เคยออกมาเปิดเผยว่าตัวเองพอใจกับคนเพศเดียวกัน ทำให้ตัดสินใจหย่ากับผู้หญิงที่ครอบครัวเลือกด้วยการคลุมถุงชน แต่ตัวเขาถูกประชาชนบางส่วนต่อต้านอย่างหนักจากการเปิดตัวว่าตัวเองเป็นเกย์
กรณีของเจ้าหญิงแคธารินา อามาเลีย แห่งเนเธอร์แลนด์ จึงเป็นที่น่าจับตามองไม่น้อย เนื่องจากที่ผ่านมากระแสการต่อต้านคนรักเพศเดียวกันยังคงมีให้เห็นเสมอ โดยเฉพาะกับบุคคลที่เป็นเชื้อพระวงศ์ในประเทศต่างๆ แม้ตัวของเจ้าหญิงแคธารินา อามาเลีย จะยังไม่ได้รับการยืนยันว่าเธอมีรสนิยมทางเพศที่ชื่นชอบเพศเดียวกันหรือไม่ แต่การพูดถึงประเด็นทางเพศกับราชวงศ์ ถือเป็นการขยับเสรีทางเพศของเนเธอร์แลนด์ขึ้นอีกขั้น
อ้างอิง
