อันจี อินฟลูเอนเซอร์เสมือนจริง ผู้ท้าทายมาตรฐานความงาม ด้วยความ ‘ไม่สมบูรณ์แบบ’

ทุกครั้งที่เราไถหน้าจอโทรศัพท์มือถือ หรือปาดซ้ายขวาบนแอปพลิเคชันต่างๆ สิ่งที่จะผ่านสายตาเราไป ไม่ว่าจะรู้ตัวหรือไม่ ก็คือเหล่า ‘อินฟลูเอนเซอร์’ (Influencer) อาชีพยอดนิยมที่มีบทบาทอย่างมากในยุคที่โซเชียลมีเดียกำลังเรืองรอง ครองเมือง และเข้าถึงได้ง่าย 

และแน่นอนว่าสิ่งที่มาพร้อมกับความนิยมและชื่อเสียง คือคำวิจารณ์จำนวนมาก อินฟลูเอนเซอร์หลายคน -ที่มักมีภาพลักษณ์ที่เป็นกันเองมากกว่าดารานักแสดง- จึงมักถูกวิพากษ์วิจารณ์ถึงรูปร่างหน้าตาอยู่บ่อยๆ ผ่านโซเชียลมีเดียแพลตฟอร์มต่างๆ ทั้งอ้วนไป, ผอมไป หรือแม้แต่เรื่องเล็กๆ น้อยๆ อย่างฝ้าไฝ หรือรอยสิว ซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นกับใครก็ได้ทั้งนั้น จนหลายคนสูญเสียความมั่นใจ หรือกระทั่งเสียสุขภาพจิตที่ต้องมาคอยรองรับกับคำวิจารณ์ด้านรูปลักษณ์ของตัวเองอยู่ร่ำไป

แต่ถ้าอินฟลูเอนเซอร์รายนั้นไม่ใช่ ‘มนุษย์จริงๆ’ ล่ะ คำวิจารณ์เหล่านี้จะยังเป็นหอกทิ่มแทงได้อยู่หรือไม่?

อันจี (Angie) คืออินฟลูเอนเซอร์สาวชาวจีนที่โลดแล่นอยู่ในแอปพลิเคชัน โต่วอิน (Douyin หรือก็คือ TikTok เวอร์ชันจีน) พร้อมยอดผู้ติดตามกว่าสองแสนราย ซึ่งเธอเองก็ต้องเผชิญกับคำวิจารณ์ต่างๆ ทั้งเรื่องหูกาง, ผิวแห้ง ไปจนถึงดวงตาที่กลมโต แต่เธอกลับไม่ยี่หระแม้สักนิด 

นั่นเพราะไม่ใช่แค่เธอเป็นตัวละครที่ถูกสร้างขึ้นมาจากเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์กราฟิก หรือ CGI เท่านั้น แต่มันยังเป็นเพราะจุดประสงค์ในการออกแบบอันจีขึ้นมา ก็เพื่อให้เธอมีข้อบกพร่อง หรือตำหนิบางอย่างตามแบบมนุษย์ทั่วไป ซึ่งช่วยย้ำเตือนให้ผู้คนไม่ลืมว่า ไม่มีใครที่สมบูรณ์แบบหมดจด แม้แต่อินฟลูเอนเซอร์ที่ถูกสร้างขึ้นอย่างละเมียดก็ตาม

อย่างไรก็ดี การออกตัวละครเสมือนจริงที่สร้างขึ้นจากคอมพิวเตอร์ อาจดูเป็นทางออกที่สมเหตุสมผลในการสร้าง ‘เรือนร่างที่ไร้ที่ติขึ้นมา’ ดังที่เห็นได้จากเมื่อปีก่อนคือ หลิง อินฟลูเอนเซอร์สาวที่เผยโฉมต่อชาวจีนเมื่อเดือนพฤษภาคม ปี 2020 และได้รับคำชื่นชมว่ามีใบหน้าที่งดงามตามค่านิยมของชาวจีนทุกประการ ไม่ว่าจะใบหน้ารูปไข่, ริมฝีปากสีชมพู และดวงตาที่งดงาม -- ซึ่งในช่วงเวลาไล่เลี่ยกันนั้นเอง อันจี อินฟลูเอนเซอร์สาวเสมือนจริงที่มาพร้อมข้อบกพร่องเล็กๆ น้อยๆ ก็ถือกำเนิดขึ้นในโลกออนไลน์ ราวกับเป็นอีกด้านที่อยู่ตรงข้ามกัน

เจสซี เฉิง เจ้าของบริษัททำ CGI ในประเทศจีน คือผู้ให้กำเนิดอันจี ภายใต้ความปรารถนาที่อยากจะสร้างตัวละครที่ช่วย ‘ปลดปล่อย’ ชาวจีนออกมาจากความตึงเครียดในการทำตาม ‘มาตรฐานความงาม’ (Beauty Standard) อันสูงลิ่วของสังคม และชวนให้พวกเขารู้สึกดีกับตัวเองมากขึ้น แทนที่จะรู้สึกว่าตัวเองดูย่ำแย่เมื่อเทียบกับเหล่าอินฟลูเอนเซอร์ที่เห็นอยู่ทุกวันตามสื่อต่างๆ 

เฉิงออกแบบให้อันจีเป็นหญิงสาวที่แต่งกายง่ายๆ ด้วยเสื้อยืดสีขาวกับกางเกงกีฬา ดื่มน้ำอัดลม (ซึ่งอาจทำให้อ้วนได้) แถมยังหาวใส่คนดูอีกต่างหาก ซึ่งด้วยความ ‘สบายๆ’ เช่นนี้เอง ก็ทำให้อันจีมีผู้ติดตามครบหนึ่งแสนคนภายในเวลาเพียงไม่กี่เดือน

“ผมไม่คิดมาก่อนเลยว่าเธอจะได้รับความนิยมรวดเร็วขนาดนี้” เฉิงบอก “บุคลิกหน้าตาของเธอให้ความรู้สึกสมจริงพอสมควร แต่ก็ยังมีบางส่วนที่คนจริงๆ ไม่มี เช่น ใบหูที่แหลมหน่อยๆ หรือดวงตากลมโต ดูแล้วน่ารัก”

สิ่งที่ชวนให้ชื่นใจคือ อันจีบรรลุเป้าหมายที่เฉิงปรารถนาแต่แรก นั่นคือการทำให้ผู้คนรู้สึกผ่อนคลายและไม่ถูกกดดันจากการตกอยู่ภายใต้มาตรฐานความงามของสังคมมากเท่าเมื่อก่อน โดยเฉพาะในสังคมจีนที่ค่านิยมในการทำศัลยกรรมนั้นพุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ควบคู่ไปกับการกำเนิดของเหล่าแอปพลิเคชันแต่งภาพมากมาย 

ดังนั้น การได้เห็นอินฟลูเอนเซอร์ CGI -ซึ่งควรจะสมบูรณ์พร้อมไร้ที่ติ- มีหลุมสิวหรือหน้าไม่เนียน ก็เป็นเรื่องที่ชวนให้รู้สึกดีกับตัวเองได้บ้าง หรืออิริยาบถเรียบง่ายเป็นกันเองของอันจี ไม่ว่าจะนั่งหาวหรือนั่งเอาหน้าจ่อพัดลม ก็เป็นสิ่งที่ดูแล้วรู้สึกว่า “ก็มีคนทำเหมือนเรานี่นา นี่มันไม่ได้แย่อะไร” โดยหลายคนยังแสดงความคิดเห็นไว้ใต้คลิปต่างๆ ของอันจีด้วย เช่น “อันจี ครั้งสุดท้ายที่เข้ามานี่ ฉันทิ้งความเห็นบอกคุณไว้ว่าฉันเศร้ามากๆ แต่ตอนนี้ฉันรู้สึกดีขึ้นเยอะแล้วนะ เพิ่งได้ดูวิดีโอของคุณ มันทำให้อารมณ์ดีขึ้นมากๆ เลย” ขณะที่หญิงสาวอีกคนที่ติดตามเธอก็บอกว่า “ฉันชอบอันจีเพราะเธอดู ‘จริง’ มากกว่าคนจริงๆ เสียอีก เธอสร้างแรงกระเพื่อมให้นิยามความงามอย่างแรงเลยเชียวล่ะ”

แต่กระนั้น ก็ไม่ได้แปลว่าอันจีจะไม่เจอกับคอมเมนต์วิพากษ์วิจารณ์รูปร่างหน้าตา (ซึ่งถูกออกแบบมาให้ไม่สมบูรณ์แบบโดยเจตนา) เพราะเกือบทุกคลิปของเธอในโต่วอินมักมีความเห็นที่ชี้ชวนให้ดูว่า หูของเธอกางไป, ต้นขาของเธอใหญ่มาก, รอยสิวต่างๆ ก็มี หรือกระทั่งตั้งคำถามว่าเธอจะเป็นอินฟลูเอนเซอร์ได้อย่างไรเพราะเธอไม่มีตาสองชั้นตามมาตรฐานความงามแบบจีน ซึ่งแม้อันจีจะไม่รู้สึกรู้สาอะไรกับคำวิจารณ์เหล่านั้น (เพราะเธอไม่มีชีวิตจิตใจ) หรือมันจะไม่ได้ไปสั่นคลอนความตั้งใจในการสร้างตัวละครที่พยายามหักล้างค่านิยมเรื่องความงามของเฉิน แต่มันก็สะท้อนให้เห็นถึงมาตรฐานเก่าๆ ที่หยั่งรากลึกอยู่ในสังคม ซึ่งอาจต้องใช้เวลาอีกนานทีเดียวกว่าที่เราจะสามารถปรับเปลี่ยนมันได้ 

และหนึ่งในหนทางของการคลายปมมาตรฐานเหล่านี้ ก็อาจเป็นการสร้างตัวละครจากคอมพิวเตอร์ให้ออกมาดูเป็น ‘มนุษย์’ ที่แม้จะยังมีข้อบกพร่องและรายละเอียดที่ไม่ได้เพียบพร้อมอะไร แต่เห็นแล้วก็ชวนให้สบายใจ และไม่รู้สึกว่า ‘โลกกำลังบีบคั้นให้เราต้องวิ่งตามความงามอันสมบูรณ์แบบ...ที่ชีวิตนี้อาจไม่มีวันไล่ทัน’ อีกต่อไป

ภาพประกอบ: Jesse Zhang

อ้างอิง: CNN, Granthshala.com, Insider