วิกฤติข้าวโลก โอกาสของชาวนาไทย?

Summary

• ปัจจุบัน ข้าวกำลังเผชิญภาวะขาดแคลนครั้งรุนแรงที่สุดในรอบ 20 ปี เนื่องจากผลผลิตในหลายประเทศต่างถดถอยเพราะภัยธรรมชาติ แต่วิกฤติข้าวขาดแคลนอาจไม่ได้เป็นเหตุการณ์จำเพาะที่เกิดขึ้นในปีนี้เพียงปีเดียว เพราะในอนาคตข้างหน้า ผลผลิตข้าวอาจเติบโตไม่ทันความต้องการของประชากรที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
• การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเป็นอีกหนึ่งภัยคุกคามที่น่ากังวลต่อผลผลิตข้าว เนื่องจากข้าวเป็นพืชอาหารที่นับว่าอ่อนไหวอย่างยิ่งต่อสภาวะโลกร้อน มีการศึกษาพบว่าหากอุณหภูมิเพิ่มขึ้น 1 องศาเซลเซียส จะทำให้ผลผลิตข้าวลดลงถึง 10 เปอร์เซ็นต์ ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นจนน้ำเค็มรุกล้ำเข้ามาในแปลง รวมถึงภัยพิบัติที่ทวีความรุนแรงและเกิดขึ้นบ่อยครั้งเนื่องจากวิกฤติภูมิอากาศต่างกระทบต่อผลผลิตข้าวทั้งสิ้น
• แม้สถานการณ์ข้าวในระดับภูมิภาคนับว่าค่อนข้างน่ากังวล แต่สำหรับภายในประเทศไทยนั้นความมั่นคงทางอาหารยังนับว่าแข็งแกร่ง เพราะไทยมีกำลังการผลิตข้าวที่สูงกว่าความต้องการภายในประเทศค่อนข้างมาก แต่ละปี ไทยจึงสามารถส่งออกข้าวได้ราว 7 ถึง 8 ล้านตัน
• แต่สถานะผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่ของไทยกำลังถูกสั่นคลอนทั้งในแง่ปริมาณที่ผลผลิตต่อไร่นิ่งสนิทมาเนิ่นนานนับทศวรรษ และในแง่คุณภาพของข้าวหอมนุ่มที่ถูกเขย่าโดยข้าวสายพันธุ์เวียดนามที่ราคาถูกกว่าอย่างมาก